Organami dysponowała średniowieczna kolegiata już przed 1462 rokiem. Po pożarze kościoła w 1598r. okazały instrument ufundował król Zygmunt III Waza. Organy te, jako niesprawne, rozebrano w w XIX w. podczas przebudowy świątyni. W latach 1837 – 1841 nowe, bardzo wówczas nowoczesne i duże organy (IV klawiatury reczne i pedał, 51 głosów) zbudował Wilhelm Bredow. Jednak już w 1863r. odnotowano ich poważną niesprawność. Budowę kolejnego instrumentu rozpoczął w 1865r. Mateusz Mielczarski, ukończyła ją firma E.F. Walcker. Organy te służyły Archikatedrze od 1878 do września 1939r., kiedy to strawił je pożar wzniecony bombą lotniczą. Organy w kaplicach uległy zagładzie wraz z Archikatedrą w 1944r.

Po wojnie sprowadzono do odbudowanej Archikatedry trzy używane już instrumenty: organy Walckera-Sauera umieszczono w prezbiterium, organy Berschdorfa w kaplicy Literackiej, a organy ćwiczebne na wieży. Na wielkim chórze stał od lat sześćdziesiątych do 1987r. nie ukończony instrument, który przeniesiono do Katedry św. Floriana na warszawskiej Pradze.

Na głównym (zachodnim) chórze Archikatedry warszawskiej znajdują się nowe organy wzniesione przez niemiecką firmę Hermann Eule z Budziszyna. Prace przy projektowaniu instrumentu, rozpoczęte w 1983r., prowadzono przy współudziale warszawskiego rzeczoznawcy, prof. dr hab. Jerzego Erdmana. Projekt szafy organowej wykonał znany niemiecki specjalista, muzyk i architekt, Walter Supper. Poświęcenia instrumentu dokonał Prymas Polski, Kardynał Józef Glemp w dniu 8 grudnia 1987 roku.

W prospekcie widoczne są poszczególne sekcje organów. W centrum znajduje się Hauptwerk z frontowymi piszczałkami głosów Prinzipal 16′ i Prinzipal 8′, nad nią na samej górze sekcja Oberwerk z widocznymi piszczałkami Prinzipal 8′. W dolnej części, ukryta za drewnianą kratą, znajduje się sekcja Schwellwerk, zamknięta w urządzeniu ekspresyjnym umożliwiającym płynną zmianę dynamiki tej sekcji. Na jej tle umieszczony jest herb Kardynała Józefa Glempa. Na polu w głównej części Hauptwerku znajduje się herb Archikatedry. Symetrycznie po obu stronach prospektu znajdują się wieże sekcji Pedału z największymi w prospekcie piszczałkami metalowymi głosu Majorbaß 32′ (w prospekcie piszczałki od dźwięku B oktawy subkontra) oraz piszczałkami Prinzipal 16′. Szafa organowa wykonana jest z drewna dębowego, frontowe piszczałki z wysokoprocentowego (73% cyny) metalu. W prospekcie, poniżej sekcji Hauptwerku, widoczne są wyposażone w poziomo ukierunkowane rezonatory, piszczałki głosu Spanische Trompete 8′ (hiszpańska trąbka). Największa piszczałka w prospekcie ma długość 6,5 metra, jej waga wynosi 96 kg.

Organy posiadają 60 głosów, liczba ich piszczałek wynosi 4301, wyposażone są w 3 klawiatury ręczne – manuały, i klawiaturę nożną – pedał. Traktura gry i traktura rejestrowa są mechaniczne. połączenia manuałów są częściowo mechaniczne, częściowo elektryczne, wszystkie połączenia manuałów z pedałem są mechaniczne.

Dyspozycja organów (60 głosów):

Tremulant Oberwerk, Tremulant Schwellwerk,
połączenia: II-I, III-I, III-II, I-P, II-P, III-P, wyłącznik I manuału.

Archikatedra Warszawska

Wirtualne zwiedzanie

Strona parafii archikatedralnej